Page 10 - Dnevna doza broj 11

DnevnaDoza

primjenom protuupalnih lijekova molekule 7-dehidroholesterola. IL-4-posredovanu ekspresiju IL-13. 25(OH)-D deficijenciju. Nedovoljna
u periodu dužem od godinu dana. To se dešava u koži nakon dovoljne Vitamin D može, također, djelovati izloženost sunčevom svjetlu i ne-
Inhalacijski kortikosteroidi (IKS) su izloženosti sunčevom ultraljubiča- direktno na CD4+ T ćelije za poti- adekvatan dijetarni režim su glav-
najučinkovitiji protuupalni lijekovi stom zračenju u valnim dužinama canje T-regulatornih ćelija (Tregs) ni razlozi ove insuficijencije. Najče-
u liječenju astme. Njihova primjena od 290 do 315 nm (UVB zračenje). koje izlučuju protivupalni citokin šći uzroci deficijencije vitamina D
omogućava dobru kontrolu bolesti Mjerljive količine vitamina D, tako- IL-10). Pri tome, vitamin D pojača- su starenje, ženski spol, pretilost i
i sprečava gubitak plućne funkcije đer, se javljaju u nekim prirodnim va glukokortikoidni odgovor kod smanjen unos mliječnih proizvoda.
karakterističan za neadekvatno li- namirnicama, posebno u masnoći teških astmatičara i stoga može Uloga vitamina D u astmi nije još
ječene bolesnike. Uz IKS, u liječenju riba poput jegulje, lososa i haringe, posredovati u kontroli egzacerba- uvijek sasvim jasna mada je ne-
iskustva ljekara
astme se koriste i drugi protuupal- kao i ulju iz jetre bakalara. Budući cije astme i težini simptoma astme. koliko studija ukazalo na posto-
ni lijekovi, od kojih je na našem da se njegova konačna efektorska Nadalje, 25 (OH) D može napraviti janje značajne veze. Snižen nivo
tržištu dostupan kao antagonist molekula proizvodi u ljudskom or- pomak dominacije odgovora T-re- 25(OH)-D korelira sa povišenom
leukotrijenskih receptora (LTRA) ganizmu, neki autori smatraju vi- gulatornog limfocita od Th1 do incidencom, prevalencom, brojem
montelukast. Ovaj lijek se primje- tamin D više pro-hormonom nego manje upalnog fenotipa Th2. Osim hospitalizacija, kao i brojem posje-
njuje u monoterapiji blage trajne striktno vitaminom. toga, vitamin D posjeduje antiviru- ta službi hitne pomoći zajedno sa
astme te kao dodatak IKS u težim smanjenjem plućne funkcije i po-
oblicima bolesti. Simpatikomime- većanjem senzitivnosti disajnih
tici (bronhodilatatori) sa produže- puteva kod djece sa astmom. Do-
nim djelovanjem (LABA) dodaju kazan je protektivni efekat vitami-
se bolesnicima sa srednje teškom na D kod astmatičara. Primijećeno
i teškom astmom. Povećana ili traj- je da unos vitamina D tokom trud-
na potreba za SABA, više od jedan noće utiče na astmu u ranom dje-
put sedmično, upućuje na lošu tinjstvu, ali i u odrasloj dobi.
kontrolu bolesti i indicira promje- Odranije je poznato da su egza-
nu primijenjene osnovne terapije. cerbacije astme i rezistencija na
Monoterapija s LABA je apsolutno indiciranu terapiju neki od velikih
kontraindicirana u astmi, jer može izazova u reduciranju morbidite-
dovesti do slabljenja kontrole as- ta i mortaliteta astme. Novije stu-
tme i do po život opasnih egza- dije ukazuju na ulogu vitamina D
cerbacija. Liječenje astme, hronič- u oba ova aspekta. Gupta i sarad-
ne bolesti i akutnih egzacerbacija, nici su među prvima zaključili da
uključuje farmakološke mjere, od- je nivo vitamina D nizak kod djece
nosno, terapiju prilagođenu težini sa astmom rezistentnom na korti-
bolesti, zatim praćenje terapijskog kosteroide, sa reduciranom pluć-
odgovora te nefarmakološke mjere nom funkcijom, povećanom upo-
poput kontrole pokretačkih fakto- trebom kortikosteroida i čestim
ra i opsežne edukacije bolesnika o egzacerbacijama.
astmi, načinu i važnosti liječenja, te Astma je hronično oboljenje koje
posebno važno - kontrola životne u slučaju slabe kontrole simpto-
sredine i zbrinjavanje komorbidi- ma zahtijeva čestu primjenu veli-
teta (prije svega alergijskog riniti- Serumski hidroksi vitamin D sna svojstva kao što je regulacija kih doza kortikosteroida. Dodatak
sa). Glavni ciljevi liječenja su sprije- [25(OH)-D] je indikator nivoa vi- proizvodnje antimikrobnog pep- antagonista receptora leukotri-
čiti akutne egzacerbacije, smanjiti tamina D, jer odražava status uku- tida i redukcija NF-kB signalizacije, jena, antagonista muskarinskih
hronične simptome, očuvati nor- pnog unosa vitamina D u organi- kao odgovor na respiratorni sinci- receptora, dugodjelujućih beta
malnu plućnu funkciju, omogu- zam, putem hrane, kao i izlaganja cijski virus (RSV). RSV je povezan s agonista i drugih grupa lijekova u
ćiti normalan stepen tjelesne ak- suncu, također je mjerilo adapta- početkom astme i važan je uzrok redovni tretman astme izlaže pa-
tivnost te izbjeći neželjene efekte cije vitamina D iz adipoznih rezer- pogoršanja astme. Kroz gore nave- cijenta dodatnom riziku od neže-
terapije. Iako se astma ne može vi jetre. dene mehanizme, vitamin D vjero- ljenih djelovanja ovih lijekova. Pa-
izliječiti, moguće je postići dobru Metabolički aktivni oblik je 1,25-di- vatno može igrati ulogu u etiologiji cijenti kod kojih se dodaje vitamin
kontrolu bolesti kako bi se omo- hidroksivitamin D [1,25(OH) -D], astme i pogoršanju astme. D u terapiju postižu bolju kontro-
2
gućio normalan život pacijenta. U koji se proizvodi uglavnom iz Ne postoji jasno definisan protokol lu simptoma astme i time smanju-
slučaju akutnog pogoršanja simp- 25(OH)-D u bubregu, ali i u različi- o optimalnom nivou vitamina D, ali ju potrebu za intenzivnijom korti-
toma astme koje zahtijeva kratak tim tkivima izvan bubrega. Ljudski se deficijentnim smatra kada je ni- kosteroidnom i drugom terapijom.
kurs terapije sa oralnim kortikoste- organizam obično regulira koncen- vo 25(OH)-D manji od 50 nmol/l Dolazi do poboljšanja parametara
roidima ili tretman parenteralnim traciju serumskog 1,25(OH) -D iz- (20 ng/ml). Kada je 25(OH)-D izme- plućne funkcije, stabilizacije broja
2
kortikosteroidima, govorimo o eg- među vrlo strogih granica. Stoga đu 50 i 75 nmol/l (20–30 ng/ml) to eozinofila u perifernoj krvi i sma-
zacerbaciji astme. Pojava više od 1,25(OH) -D nivoi su klinički ma- je indikator insuficijencije vitamina njenja broja egzacerbacija astme
2
dvije egzacerbacije astme tokom nje značajni. Međutim, kada zali- D. Nivoi između 75 nmol/l (30 ng/ te posljedično poboljšanja kvalite-
godinu dana ukazuje na slabu kon- he vitamina D postanu ozbiljno ni- ml) do 100 nmol/l sugerišu norma- ta života tih pacijenata.
trolu simptoma sa postojećim reži- ske nivo cirkulirajućeg 1,25(OH) -D lan nivo vitamina D dok nivoi veći Primjenom vitamina D u specijal-
2
mom terapije. postaje ovisan o cirkulirajućem ni- od 150 ng/ml podrazumijevaju in- noj formulaciji spreja (D3 Spray® i
vou 25(OH)-D i sekundarno se i on toksikaciju. D3 Spray KID®) koji se primjenju-
Vitamin D smanjuje. je direktno na dobro prokrvljenu
Epitelne ćelije dišnih puteva izluču- Vitamin D i astma oralnu bukalnu i sublingvalnu slu-
Vitamin D spada u grupu lipo- ju aktivirajući enzim 1-alfa-hidrok- znicu omogućava se izravni pri-
solubilnih vitamina i medijator silazu, koji uzrokuje da se neaktiv- Da bi se osigurao odgovarajući stup cirkulaciji i najveća iskoristi-
je apsorpcije kalcija i održavanja ni 25(OH)-D hidroksilira u aktivni unos vitamina D, Evropska agen- vost ovog vitamina neovisno od
zdravlja kostiju. Igra važnu ulogu oblik kalcitrola (1, 25(OH) -D). Kal- cija za sigurnost hrane postavila je zdravstvenog stanja probavnog
2
u regulaciji mnogih imunoloških citrol tada vrši interakciju s razli- 4.000 IU kao maksimalnu dopušte- sistema, bez popratnih neželjenih
procesa, kao i u mehanizmu res- čitim vrstama imunoloških ćelija, nu dozu sigurnog dnevnog unosa reakcija poput nadutosti i grčeva
piratornih infekcija. Vitamin D ima kako direktno tako i indirektno, vitamina D. naročito kod male djece, što je če-
poseban položaj među vitamini- preko receptora vitamina D (VDR). Incidenca deficijencije vitamina D sto prisutno kod drugih formulaci-
ma, jer je ljudski organizam u sta- Pored toga, vitamin D može supri- je visoka i pretpostavlja se da oko ja vitamina D. B
nju da ga sintetizira iz prekursor mirati protivupalne citokine IL-17 i polovina zdrave populacije ima
10