Page 10 - Dnevna doza broj 13

DnevnaDoza

Vitamin C može reducirati oksida- <41 μmol/l)). Ovo je potvrđeno i fibrilacije. dikala. Posljednjih godina su istra-
ciju LDL holesterola te doprinije- kasnijom metaanalizom 17 pros- Budući da sistemski upalni odgo- živanja dokazala da se rizik od oč-
ti dodatnoj redukciji koncentraci- pektivnih studija koja je ukazala vor kod pacijenata sa septikemi- nih bolesti značajno smanjuje uz
ja holesterola i triglicerida (za 0,2 na 19 posto niži rizik od možda- jom i septičkim šokom uključuje optimalan status antioksidanata u
mmol/l odnosno 0,23 mmol/l). nog udara kod osoba s najvišim hipermetabolički odgovor orga- organizmu, prvenstveno vitamina
Osim toga, promjene u struktu- nasuprot najnižem unosu vitami- nizma praćen snažnim oksidativ- C i E. Prema rezultatima nekih stu-
ri i funkciji vaskularnog endotela na C u prehrani te 38 posto ma- nim stresom, brojna ispitivanja dija, povećanim unosom navede-
(endotelna disfunkcija) smatraju nji rizik od moždanog udara kod ukazuju da primjena visokih doza nih antioksidanata i njihovim za-
se ranim korakom u razvoju ate- osoba s najvišim nasuprot najnižih antioksidativnih nutrijenata poput štitnim efektima rizik od katarakte
roskleroze, a čak i kratkoročno do- koncentracija vitamina C. Novijim vitamina C može značajno pobolj- se može smanjiti za 27-60 posto.
analiza dotelnu disfunkciju kod osoba s povezanost vitamina C i možda- pacijenata u jedinicama intenziv- mijom, a modifikacije prehrane
Giht je karakteriziran hiperurike-
šati ishode kod kritično bolesnih
spoznajama potvrđuje se snažna
davanje vitamina C reducira en-
ne njege.
nog udara, tako da se nizak nivo
aterosklerozom, zatajenjem srca i
i životnog stila mogu biti od po-
dijabetesom.
vitamina C u organizmu sve češće
moći, kod prevencije i kod liječe-
Objavljen je veliki broj epidemio-
predstavlja kao rizični faktor za ce-
nja gihta. Prospektivna studija koja
loških studija koje su ukazale na
Analiza devet prospektivnih ko-
hortnih studija, objavljena 2004.
hipertenzija, prekomjerna tjelesna
među unosa vitamina C (kako hra-
godine u časopisu “American Jo-
20 godina zaključila je da je ukupni
dnevni unos vitamina C bio obrnu-
masa ili redovna konzumacija al-
nom, tako i u dodacima prehrani)
urnal of Clinical Nutrition”, pratila rebrovaskularne bolesti, baš kao i obrnuto proporcionalnu vezu iz- je pratila 47.000 muškaraca tokom
je više od 290.000 odraslih osoba kohola. i rizika od razvoja raznih maligno- to proporcionalno povezan s kon-
tokom približno 10 godina. Utvr- U studiji o prehrani i zdravlju Ame- ma, najčešće kod karcinoma dojke, centracijom mokraćne kiseline u
đen je 25 posto niži rizik za koro- ričkog nacionalnog instituta za ezofagusa, želuca, cerviksa, prosta- serumu i pojavom gihta. Rezultati
narnu bolest srca kod osoba koje zdravlje i Američkog udruženja te, pluća i kolona, no zaključci nisu ove studije su ukazali da vitamin
su uzimale više količine vitamina C penzionera iz 2011. godine, koja je konačni. Potencijalno zaštitno dje- C u dodacima prehrani može biti
u obliku dodataka prehrani u pore- obuhvatila 232.000 učesnika, sva- lovanje vitamina C danas se uglav- od pomoći u prevenciji gihta, sma-
đenju s ispitanicima koji nisu uzi- kodnevna upotreba vitamina C u nom objašnjava sposobnošću vita- njujući rizik od pojave bolesti za 44
mali vitamin C, a maksimalno sma- dodacima prehrani bila je poveza- mina C da kao snažan antioksidans posto.
njenje rizika za koronarnu bolest na sa 9-postotnim smanjenjem ri- neutralizira slobodne radikale pri- Na kraju spomenimo da je u neko-
srca zahtijevalo je dnevni unos vi- zika od razvoja dijabetesa tip 2 u je nego što oštete molekulu DNK, liko velikih prospektivnih studija
tamina C iznad 400 mg. poređenju s pojedincima koji nisu odnosno, održavanjem integriteta uočena značajna obrnuto propor-
Veliko evropsko prospektivno koristili dodatni vitamin C. genoma. cionalna veza između plazmatskih
istraživanje (EPIC-Norfolk) potvr- Nedavno kontrolirano istraživanje Istraživanja sugeriraju da oksida- koncentracija vitamina C i stope
dilo je, nakon skoro 13-godišnjeg kod pacijenata s dijabetesom tip 2 tivni stres i upalni procesi u CNS-u ukupne smrtnosti, te smrtnosti
praćenja više od 20.000 osoba, da liječenih metforminom ukazalo je mogu povisiti rizik od razvoja de- uzrokovane kardiovaskularnim bo-
su više serumske koncentracije vi- na pozitivan efekt dodatka 500 mg mencije, poput Alzheimerove bo- lestima, koronarnom bolešću srca i
tamina C obrnuto proporcionalno vitamina C dnevno tokom 12 mje- lesti. Uočene su niže plazmatske nekim malignim bolestima.
povezane s nižim rizikom od za- seci na ograničavanje kardiovasku- koncentracije vitamina C kod pa- U EPIC-Norfolk studiji, poslije pri-
tajenja srca kod odraslih osoba, i larnih faktora rizika koji doprinose cijenata s Alzheimerovom bolešću bližno četiri godine praćenja oko
obrnuto. Za svako povećanje vita- dijabetičnim komplikacijama (po- u poređenju s kognitivno zdravim 20.000 muškaraca i žena starosti
mina C u plazmi od 20 μmol/l uo- boljšanje parametara glikemijske osobama, ali i bolje kognitivne od 45 do 79 godina, zapaženo je
čeno je 9-postotno sniženje rizika kontrole i lipidograma), uz proci- funkcije ili niži rizik od kognitiv- da je svako povećanje koncentra-
od zatajenja srca. jenjeno smanjenje rizika od neže- nog oštećenja uz više koncentra- cije vitamina C od 20 μmol/l bi-
U istoj studiji je potvrđeno i da su ljenih kardiovaskularnih događaja. cije vitamina C. Čini se da dodaci lo praćeno smanjenjem rizika od
pojedinci s najvišim plazmatskim U literaturi se navode i koristi pri- vitamina C mogu imati određene ukupne smrtnosti za oko 20 posto.
koncentracijama vitamina C (u mjene visokih doza vitamina C kod zaštitne efekte ukoliko ga osobe I ovi rezultati potvrđuju da koristi
gornjem kvartilu, ≥66 μmol/l) ima- kardioloških procedura i interven- izložene riziku ne unose u dovolj- od vitamina C mogu biti zaista im-
li za 42 posto niži rizik od možda- cija na srcu s ciljem redukcije pe- nim količinama putem hrane. presivne te da još nismo otkrili sve
nog udara, nasuprot pojedincima riproceduralnih i reperfuzijskih Razvoj katarakte i makularne de- što trebamo znati o ovom drago-
kod kojih su zabilježene najniže oštećenja miokarda, uz smanjenje generacije direktno se povezuje sa cjenom nutrijentu. B
koncentracije (u donjem kvartilu, rizika od postoperativne atrijalne štetnim djelovanjem slobodnih ra-

10

08-09-10 - ISKUSTVA - CVit.indd 4 18. 1. 2021. 12:49:37