Page 32 - Dnevna doza broj 19

DnevnaDoza

Funkcionalna sposobnost

oboljelih od reumatoidnog

artritisa
iskustva ljekara

Ciljevi terapije reumatoidnog artritisa su: otklanjanje bola, smanjenje zapaljenja, zaštita zglobnih

struktura, očuvanje funkcije zgloba, kontrola sistemskih promjena i poboljšanje kvaliteta života. To
se može postići kombinacijom medikamentozne - paracetamol, NSAIL/nesteroidni antiinflamatorni

lijekovi (naprimjer, naproksen, BOLEX® FORTE), DMARD/bolest modifikujući lijekovi, kortikosteroidi i
biološki agensi - i fizikalne, psihološke ili hirurške terapije.

Autor: Dr. Danijela Žepinić, specijalista porodične medicine,
Dom zdravlja Zvornik

eumatoidni artritis (RA) je završnom stadijumu granulacijsko
hronična, inflamatorna, si- tkivo panusa pretvara se u zrelo fi-
stemska bolest vezivnog brozno tkivo, koje spaja zglobne
Rtkiva, progresivnog toka, sa okrajke i gradi fibroznu ankilozu
najizraženijim promjenama na zgloba, što onemogućava njego-
zglobovima. Označena je kao si- vu pokretljivost.
stemska bolest, jer može da zahvati Bolest počinje prodromalnim
mnoge sisteme i organe (pluća, bu- simptomima u vidu malaksalosti,
brege, nervni sistem, krvne sudo- gubitka apetita, opšte slabosti, ar-
ve itd.). To je čini jednom od najte- tralgije, s osjećajem jutarnje uko-
žih reumatskih bolesti i jednom od čenosti zglobova. Karakteristike
najtežih bolesti uopšte. reumatoidnog artritisa su simetri-
Reumatoidni artritis je prisutan u čan bol i otok, prvo sitnih zglobova
cijelom svijetu, među svim rasa- šaka i stopala pa velikih zglobova.
ma, u svim klimatskim područjima, Važna karakteristika reumatoid-
u seoskoj i gradskoj sredini. Preva- nog artritisa je jutarnja ukočenost
lencija se razlikuje u različitim pod- u zahvaćenim zglobovima. Kod
nebljima, ali se kreće u prosjeku od napredovanja bolesti javljaju se
0,5 do jedan posto. Bolest je češća deformiteti na zglobovima, kao i
u sredini sa niskim ekonomskim subluksacije i luksacije. Vanzglob-
standardom, lošim uslovima živo- ne manifestacije reumatoidnog
ta, kao i kod osoba koje rade teže artritisa su: kardiovaskularne (pe-
fizičke poslove. Tri puta češće po- rikarditis, kardiomiopatija, vasku-
gađa žene nego muškarce. litisi), respiratorne (intersticijalna traje duže od šest nedjelja, prisu- od reumatologa, a prema modifi-
fibroza, pleuritis), očne (episkleri- stvo reumatoidnih čvorića, pozitiv- kovanim kriterijumima Američkog
Dijagnosticiranje RA tis, skleritis, keratokonjunktivitis, ni reuma faktori, RTG promjene ti- udruženja za reumatologiju (engl.
konjunktivitis, iridociklitis), neuro- pične za RA. American College of Rheumatology
Etiologija reumatoidnog artriti- loške (sindrom karpalnog kanala, Ciljevi terapije reumatoidnog ar- – ACR). Istraživanje je provedeno
sa nije u potpunosti razjašnjena. neuropatije zbog vaskulitisa, reu- tritisa su: otklanjanje bola, sma- uz pomoć anketnog upitnika ko-
Pretpostavlja se da brojni spoljašnji matoidni čvorići u tvrdoj moždanoj njenje zapaljenja, zaštita zglobnih ji se sastoji iz dva dijela. U prvom
faktori djeluju na organizam i kod ovojnici), bubrežne (amiloidoza), struktura, očuvanje funkcije zglo- dijelu se nalaze pitanja vezana za
genetski osjetljivih osoba dovode hematološke (anemija, granuloci- ba, kontrola sistemskih promjena pacijenta (dob, pol, mjesto stano-
do imunoloških promjena, koje su topenija) i osteoporoza. i poboljšanje kvaliteta života. To se vanja, nivo obrazovanja i radni sta-
značajne za započinjanje i održava- Dijagnoza reumatoidnog artritisa može postići kombinacijom medi- tus). Drugi dio anketnog upitnika
nje inflamacije. se postavlja na osnovu kliničkog kamentozne - paracetamol, NSAIL/ je HAQ upitnik za procjenu zdrav-
Reumatoidni artritis je imunološ- pregleda, laboratorijskih pretra- nesteroidni antiinflamatorni lijeko- lja (engl. Health Assessment Questi-
ki uslovljena inflamacija u kojoj su ga i radioloških nalaza. Definitiv- vi (naprimjer, naproksen, BOLEX® onaire). Prilikom obrade rezultata
ključni T-limfociti. Aktivirani T-lim- na dijagnoza RA se postavlja na FORTE), DMARD/bolest modifiku- istraživanja, podaci vezani za paci-
fociti u zglobovima prepoznaju osnovu modifikovanih kriterijuma jući lijekovi, kortikosteroidi i biološ- jenta i njegovu bolest poređeni su
specifični antigen te stvaraju me- Američkog reumatološkog udru- ki agensi - i fizikalne, psihološke ili sa HAQ skorom.
dijatore koji aktiviraju makrofage, ženja (ACR kriterijumi), prema ko- hirurške terapije.
fibroblaste i B-limfocite, koji luče jima je dijagnoza RA jasna ukoliko Rezultati istraživanja
autoantitijela. Ove aktivirane će- su prisutna najmanje četiri od se- Metode istraživanja
lije infiltriraju sinoviju i učestvuju dam kriterijuma: jutarnja ukoče- Ispitan je 81 bolesnik, od kojih je
u održavanju inflamacije. Tokom nost duža od jednog časa, artritis Istraživanje je provedeno anoni- 71,6 posto žena i 28,4 posto muš-
vremena inflamirane sinovijalne tri ili više zglobova koji traje duže mnim anketiranjem pacijenata re- karaca. Prosječna starost svih ispi-
ovojnice počinju da iregularno ra- od šest nedjelja, artritis zglobova gistrovanih u 16 timova porodične tanika je 60 godina (ispitanici žen-
stu, formirajući invazivno tkivo (pa- šake koji traje duže od šest nedje- medicine Doma zdravlja Zvornik skog pola su prosječne starosti 60,
nus) koje razara hrskavicu i kost. U lja, simetrični artritis zglobova koji sa dijagnozom RA postavljenom a muškog pola 61 godinu). Medi-
32

30. 6. 2022. 14:04:49
32-33 - ISKUSTVA LJEKARA - Reumatoidni artritis.indd 2 30. 6. 2022. 14:04:49
32-33 - ISKUSTVA LJEKARA - Reumatoidni artritis.indd 2