Page 33 - Dnevna doza broj 17

DnevnaDoza

infekcije, prenosa i morbiditeta. da bolesti. Simptomatska i sup-
Osim toga, COVID-19 se brže širi Faktori rizika za teže forme stitucijska terapija se primjenjuju
na veći broj osoba, jer jedna zara- gripe i COVID-19 za sve pacijente. Oseltamivir treba
žena osoba može prenijeti infek- započeti bez čekanja na rezulta-
ciju na više od dvije do tri osobe, te testiranja na gripu i bez obzira
koje opet mogu prenijeti infek- Stopa mortaliteta od sezonske muškog spola, pacijenti iznad na sumnju na koinfekciju SARS-
ciju na više pojedinaca. I gripa i gripe je manje od 0,1 posto u 49 godina, pacijenti sa hiper- CoV-2.
COVID-19 su respiratorne bolesti, poređenju sa mnogo većom tenzijom, diabetes mellitusom, Samo ako se sumnja na bakterij-
imaju zajedničke kliničke mani- smrtnošću od COVID-19, koja hroničnim bubrežnim i plućnim sku upalu pluća ili sepsu, ordini-
festacije i obje mogu biti u formi iznosi tri do četiri posto. Prema bolestima. Pacijenti sa COVID-19 ra se antibiotska terapija. Ako je
asimptomatske infekcije, i lakše izvještajima studije iz Njemač- češće su liječeni u JIL i češće su pacijent pozitivan i na gripu i na
ili teže simptomatske bolesti. Za ke, faktore rizika za teže forme imali smrtni ishod. COVID-19, mora se započeti lije-
definitivnu dijagnozu neophodno obje bolesti imali su pacijenti čenje obje infekcije. Ako je testi-
je testiranje. Ipak, praktično gleda- ranje negativno na obje bolesti?
jući, gripa počinje naglo, često iz kod djece. Kod gripe su navedene druge molekularne testove. Rutin- Kako su testovi osjetljiviji na gri-
punog zdravlja, općim infektivnim komplikacije znatno rjeđe. ski laboratorijski testovi nisu spe- pu nego na COVID-19, pacijen-
sindromom, a tek kasnije se ma- I COVID-19 i gripa mogu dovesti cifični ni za jednu od ove dvije bo- te sa respiratornim simptomima iskustva ljekara
nifestira respiratornim simptomi- do teškog morbiditeta i smrtno- lesti. treba liječiti u skladu sa trenut-
ma i, u teškim formama bolesti, sti, posebno kod osoba starije ži- Limfopenija i povišene vrijednosti nim standardnim preporukama
postepenim razvojem simptoma votne dobi sa komorbiditetima, citokina povezani su sa lošom pro- za liječenje COVID-19. Potrebno
koji ukazuju na respiratornu insu- kompromitiranim imunološkim gnozom bolesti. Ako se sumnja na je ovakve pacijente ponovo te-
ficijenciju. sistemom i kod trudnica. U viso- bakterijsku superinfekciju ili sep- stirati na COVID-19 (ali i na RSV?).
COVID-19 obično ima postepeni kom riziku za razvoj teške forme su, potrebno je uraditi hemokultu- Ako je pacijent pozitivan na gri-
početak glavoboljom, povišenom gripe su djeca mlađa od pet go- ru, kulturu sputuma i odrediti vri- pu, a negativan na COVID-19, tre-
temperaturom, kašljem i često vr- dina, posebno ona mlađa od dvije jednost prokalcitonina u serumu. ba započeti standardno liječenje
lo brzim razvojem simptoma koji godine i osobe mlađe od 19 godi- CT grudnog koša može pokazati gripe, ali kod kritičnih pacijenata
ukazuju na respiratornu insufici- na koje su dugo na terapiji acetil- promjene na plućima koje su pri- mora se započeti liječenje obje
jenciju. U nekim slučajevima pri- salicilnom kiselinom. sutne i kod COVID-19 i kod dru- bolesti, jer u više od 30 posto slu-
sutan je samo gubitak čula ukusa Epidemiološka anamneza, klinič- gih virusnih pneumonija, ali se čajeva postoji lažno negativan na-
i/ili mirisa. I gripa i COVID-19 mo- ki simptomi, laboratorijske, mi- ipak uočavaju neke razlike. Kod laz na COVID-19. Ako je pacijent
gu se manifestirati samo gastroin- krobiološke i radiološke pretrage COVID-19 opacifikacije tipa mli- negativan na gripu, ali pozitivan
testinalnim simptomima (naročito pružaju osnovu za potvrdu dija- ječnog stakla su dobro definirane, na COVID-19, liječiti pacijenta od
kod male djece). gnoze COVID-19 i gripe. Konačna periferne i uključuju češće donje COVID-19.
Kod COVID-19 kliničke manifesta- dijagnoza se može postaviti samo režnjeve, a perikardni izljev, pleu- U zavisnosti od težine bolesti, tre-
cije variraju od minimalnih simp- na osnovu mikrobiološkog ispiti- ralni izljev, limfadenopatija, ka- tman se zasniva na izolaciji pacije-
toma do respiratorne insuficijen- vanja. RT-PCR može otkriti virusnu vitacija i pneumotoraks su rijetki nata, suportivnoj terapiji, podršci
cije i multisistemskog zatajenja. RNK ili nukleinske kiseline u res- nalazi u toku bolesti. Kod gripe je kisikom, antivirusnoj terapiji, imu-
Asimptomatsku formu bolesti ima piratornim uzorcima. Među res- distribucija lezija nasumična, uk- nomodulatornoj terapiji, antiko-
80 do 95 posto zaraženih osoba, piratornim uzorcima za izolaciju ljučujući sve režnjeve, centralnu agulantnoj terapiji, mehaničkoj
pet do 15 posto ima tešku formu virusa, nazofaringealni uzorci ka- distribuciju oko bronhija i peri- ventilaciji.
bolesti koja zahtijeva podršku kisi- rakteristično imaju veću tačnost bronhijalne atelektaze. RTG pluća U cilju smanjenja morbiditeta i
kom, a jedan do pet posto bolesni- od uzoraka brisa nosa ili grla. nije specifičan u ranoj fazi bolesti, mortaliteta, kao i daljnjeg preop-
ka zahtijeva mehaničku ventilaci- Multiplex testovi se mogu koristi- ali može biti korisniji u praćenju terećenja zdravstvenog sistema,
ju. Razvoj sekundarne bakterijske ti za detekciju nukleinskih kiseli- progresije bolesti. potrebno je i dalje provoditi pro-
infekcije i tromboembolijski inci- na SARS-CoV-2, kao i virusa gripa tuepidemijske mjere koje su i do
denti ( kod 20 do 30 posto bole- A i B, kao pojedinačni test. Lažno Tretman pacijenata sada pokazale djelotvornost. Po-
snika sa teškom formom bolesti) negativni rezultati mogu biti i kod sebno treba istaknuti vakcinaciju
mogu zakomplicirati put do opo- do 30-40 posto slučajeva, poseb- Nema definitivnih naučno ute- trenutno dostupnim vakcinama
ravka, a hiperinflamatorni odgo- no u prvim danima bolesti kod meljenih smjernica za tretman protiv COVID-19. Iako je vakcina
vor organizma i citokinska oluja COVID-19 (retestirati nakon pe- COVID-19, a ni gripe. Provode se protiv gripe efikasna samo 40 do
dovode do multiorganskog za- tog do šetog dana bolesti). Ako je brojna istraživanja čiji se rezulta- 60 posto, masovna pokrivenost
tajenja i smrti. MIS-C (eng. Mul- pacijent na mehaničkoj ventilaciji, ti redovno ažuriraju. Stručnjaci stanovništva ovom vakcinom je
tisystem Inflammatory Syndrome potrebno je prikupiti sekret bron- predviđaju da bi udružene infek- veoma važna. B
in Children) se rijetko može razviti hoalveolarne lavaže za RT-PCR ili cije mogle dovesti do težih isho-

Kada očekivati oporavak čula mirisa

nakon COVID-19?

oš na početku pandemi- Istraživači su godinu dana pratili većine pacijenata (96,1 posto). Na- nja (kod manjeg broja pacijenata zaniljivosti
je COVID-19 zapaženo je da dvije grupe COVID-19 bolesnika kon godinu su samo dva pacijen- radilo se o parcijalnom oporavku
anosmija predstavlja jedan srednje dobi s utvrđenom anosmi- ta (od 51) i dalje imala hiposmiju. sa hiposmijom).
Jod tipičnijih znakova SARS- jom. Ponavljanjem objektivnih U drugoj polovini pacijenata koji Iako rad ukazuje na relativno ne-
CoV-2 infekcije i da može trajati olfaktornih testova u jednoj gru- su svoju olfaktornu funkciju pro- slaganje između objektivno i su-
duži vremenski period, nakon iz- pi pacijenata, nakon četiri mjeseca cjenjivali samo subjektivno, njih bjektivno doživljene anosmije/hi-
lječenja pacijenata. Anosmija je vr- od dijagnoze COVID-19 potvrđen 28,2 posto navodi potpuni opora- posmije, ohrabruje činjenica da se
lo neprijatna za pacijente, koji se je potpuni oporavak olfaktorne vak nakon četiri mjeseca, dok se kod skoro svih ispitanika čulo miri-
često pitaju kada mogu očekivati funkcije kod skoro polovine (45,1 kod preostalih bolesnika oporavak sa oporavlja unutar 12 mjeseci od
oporavak čula mirisa. posto), a nakon osam mjeseci kod bilježi do kraja prve godine praće- dijagnoze COVID-19.

Izvor: Renaud M, Thibault C, Le Normand F, et al. Clinical Outcomes for Patients With Anosmia 1 Year After COVID-19 Diagnosis. JAMA Netw Open. 2021;4(6):e2115352.

33

20. 12. 2021. 10:53:13
32-33 ISKUSTVA LJEKARA - COVID-19.indd 3
32-33 ISKUSTVA LJEKARA - COVID-19.indd 3 20. 12. 2021. 10:53:13