Page 32 - Dnevna doza broj 17

DnevnaDoza

iskustva ljekara

COVID-19 i/ili influenca

Period inkubacije kod COVID-19 varira između dva i 14 dana, u prosjeku pet do šest dana, dok je period

inkubacije gripe jedan do četiri dana (prosjek dva dana).

Autor: Prof. dr Dilista Piljić,
Klinika za zarazne bolesti, JZU UKC Tuzla

andemija COVID-19 je svo- Epidemiološki stora za transmisiju i drugih virusa: zentira u vidu valova. Gripa ima
jim globalnim širenjem po- obrazac gripe virusa gripe, rinovirusa, RSV, drugih drugačiji epidemiološki obrazac, s
četkom 2020. godine promi- koronavirusa… Treba imati na umu epidemijama različitog intenziteta
Pjenila gotovo sve segmente Šta je uzrok ovakve situacije? Uvo- i da je RSV često uzročnik teških res- koje se javljaju svake godine, zavi-
zdravstvenog sistema i javnog đenje protuepidemijskih mjera za piratornih infekcija kod male djece i sno od promjenjivih antigenskih
zdravlja. Posljedica pandemije COVID-19 (nošenje zaštitne maske, osoba starije životne dobi. karakteristika virusa i udjela osjet-
COVID-19 je i promjena cirkula- fizička i socijalna distanca, rad i na- Hoće li sezona gripe 2021./2022. ljivih pojedinaca u populaciji. Peri-
cije drugih respiratornih virusa, stava od kuće), čije je provođenje godine biti teža u odnosu na pret- od inkubacije kod COVID-19 varira
kao i virusa gripe. Infektolozi i epi- zavisilo od strateških politika poje- hodnu sezonu? Hoće li doći do “su- između dva i 14 dana, u prosjeku
demiolozi upozoravali su na po- dinih zemalja, značajno se odrazilo dara” dvije epidemije? Hoće li biti pet do šest dana, dok je period in-
goršavanje posljedica pandemije i na transmisiju virusa gripe. Razlog više težih formi bolesti i još većeg kubacije gripe jedan do četiri da-
COVID-19 ukoliko dođe do prekla- je poznat, put transmisije virusa je opterećenja zdravstvenog sistema? na (prosjek dva dana). Transmisija
panja s epidemijom sezonske gri- isti, potencijal prenosa je znatno Imunitet osobe na soj gripe teku- SARS-CoV-2 i virusa gripe ostvaru-
pe. Ali takav scenarij se, na svu sre- manji kod gripe, a mjere znatno će godine zavisi od toga koliko je je se kapljicama, aerosolima i pre-
ću, nije dogodio jer sezonska gripa efikasnije. Respiratorni trakt je do- trenutni soj sličan onom kojem je ko kontaminiranih površina.
uzrokuje tri do pet miliona slučaje- maćin raznolikoj zajednici kocirku- osoba bila ranije izložena, koliko Kod gripe se prvih tri do pet dana
va teške bolesti godišnje, od kojih lacijskih virusa koji su odgovorni za je prošlo vremena od prethodne ostvaruje značajan prenos infek-
260.00 do 650.000 završi smrtnim akutne respiratorne infekcije. izloženosti, koliki je populacijski cije. Kod COVID-19 mnoge studije
ishodom. U ovom miljeu moguće su inte- imunitet od vakcinacije u određe- sugeriraju širenje virusa jedan do
U sezoni gripe 2019./2020. na sje- rakcije virusa koji imaju potencijal noj sezoni i koliko je vakcina djelo- dva dana prije pojave simptoma i
vernoj hemisferi i sezoni gripe da utiču na individualne rizike od tvorna, odnosno, koliko je usklađe- da su asimptomatske osobe zna-
2020. na južnoj hemisferi zabilje- infekcije i na dinamiku infekcije u na sa cirkulirajućim sojevima gripe. čajan izvor širenja infekcije na op-
žen je neobično mali broj obo- cijeloj populaciji. Dokazano je da Karakteristika virusa influence A je ću populaciju. Posljednji izvještaji
ljelih. Na početku pandemije CO- se takve interakcije događaju me- što vrlo brzo mutira, oko 300 pu- Svjetske zdravstvene organizacije,
VID-19, početkom 2020, sezona đu virusima prehlade i gripe te se ta brže u odnosu na druge viruse, ipak, sugeriraju da je kod asimpto-
gripe 2019./2020. na sjevernoj he- slična situacija, vjerovatno, desila i što rezultira tačkastim mutacijama. matskih osoba mnogo manja vje-
misferi je bila uveliko na snazi, ali kod SARS-CoV-2 i virusa gripe. Ka- Tačkaste mutacije dovode do pro- rovatnoća da će prenijeti virus na
je tokom marta 2020. naglo opala, ko bi kontrolirale nadolazeću sezo- mjena u antigenima na površini vi- opću populaciju u odnosu na oso-
što se povezuje s uvedenim pro- nu gripe u 2020, tokom pandemije rusa gripe NA i HA, koji mijenjaju be koje razviju simptome.
tuepidemijskim mjerama za CO- COVID-19, mnoge zemlje ubrzano antigenski omotač virusa, omogu-
VID-19. Protuepidemijske mjere su distribuirale vakcine protiv gri- ćavajući mu da izbjegne godišnje Respiratorne bolesti
značajno su uticale i na sezonu pe, što je, također, uticalo na manji stečeni imunitet kod ljudi.
gripe na južnoj hemisferi, gdje se- broj oboljelih. Međutim, popušta- COVID-19 je stalno prisutan u po- Djeca su česti prenosnici sezonske
zona gripe obično počne u maju i nje protuepidemijskih mjera protiv pulaciji (dvije godine), većim ili gripe. Kod COVID-19 osobe mlađe
završi u oktobru. SARS-CoV-2, također, daje više pro- manjim intenzitetom koji se pre- od 19 godina su u niskom riziku od
32

20. 12. 2021. 10:53:13
32-33 ISKUSTVA LJEKARA - COVID-19.indd 2 20. 12. 2021. 10:53:13
32-33 ISKUSTVA LJEKARA - COVID-19.indd 2