Page 7 - Dnevna doza broj 12

DnevnaDoza

puti trebaju 10 do 15 puta više kod djece ukazuju na obrnuto pro- stečenog imuniteta, sa nukleu- djece u Finskoj koja su primala
(duže) izloženosti sunčevoj svjetlo- porcionalnu vezu između nivoa snim VDR i vitamin D-aktiviraju- 2.000 IU vitamina D dnevno to-
sti za isti efekt, u odnosu na oso- 25(OH)D u krvi pupčane vrpce i ćim enzimima prezentiranim na T kom dojenačke dobi i nakon toga,
be svjetlije puti. Urbano ili fabričko rizika razvoja infekcija kod male i B limfocitima. U prisustvu vitami- praćene tokom sljedećih 31 godi-
zagađenje zraka te pokrivanje cije- djece, gdje su novorođenčad i do- na D, T limfociti inhibiraju lučenje nu, potvrđen je 78 posto manji ri-
log tijela karakterističnog za neke jenčad sa vrijednostima 25(OH)D proinflamatornih Th-1 citokina (IL- zik obolijevanja od dijabetesa tip
kulture, također, reduciraju izlože- ispod 10 ng/ml bila znatno skloni- 2, interferon γ, TNF-α) i potiču proi- 1 (DM 1) u odnosu na ostalu djecu.
nost UVB zrakama. Pretilost utiče ja razvoju infekcija gornjeg respi- zvodnju više antiinflamatornih Th- Benefiti adekvatnih nivoa vitami-
na količinu cirkulirajućeg vitamina ratornog trakta i opstrukcija dišnih 2 citokina (IL-3, 4, 5, 10). Vitamin D na D demonstrirani su i kod djece
D proizvedenog u koži, jer ga ćeli- puteva. kontrolira aktivaciju i proliferaciju sa astmom, ekcemom i alergijama.
je potkožnog masnog tkiva pohra- Suplementacija sa 1.200 IU vitami- B limfocita, a time reducira stvara- Kod 1.094 parova majka - dijete
njuju i zadržavaju (radi se o lipo- na D u periodu od decembra do nje auto-reaktivnih antitijela. Ovo evaluiran je odnos razine vitami-
solubilnom vitaminu), smanjujući marta kod japanske djece sma- je važno, jer su epidemiološke stu- na D i incidence zviždanja u gru-
njegovu raspoloživost za konver- njila je incidencu obolijevanja od dije pokazale vezu između nedo- dima - majke sa visokim unosom aktuelno
ziju u 1,25(OH)2D. Lijekovi koji su gripe tipa A za 58 posto, u odnosu statka vitamina D i porasta inci- vitamina imaju 61 posto manju
metabolički povezani sa citohrom na djecu koja su primala placebo. dence autoimunih bolesti. Mnoge šansu javljanja rekurentnog znaka
P-450 sistemom (npr. antiepilep- Posebno su bila zaštićena djeca sa od njih, poput multiple skleroze zviždanja kod njihove djece, a sa
tici, antimikotici…) mogu dovesti astmom. (MS), reumatoidnog artritisa (RA), svakim povećanjem unosa vitami-
do pojačane razgradnje 25(OH)D, Iako je dostupno malo podataka Kronove bolesti i dijabetesa tip 1, na D za 100 IU, rizik pada za dodat-
dok neki lijekovi (npr. kortikoste- vezano za COVID-19, izgledno je prevalentnije su u populacijama nih 19 posto.
roidi) mogu smanjiti apsorpciju vi- da vitamin D može smanjiti rizik koje žive na većim geografskim ši- U kontroliranom istraživanju upo-
tamina D. od infekcije virusom SARS-CoV-2, rinama. Žene koje žive na 35° sje- ređivana je primjena budezonida
Na nivo i iskorištavanje vitamina kao i smanjiti težinu i dužinu tra- verne geografske širine tokom pr- u odnosu na budezonid u kombi-
D utiču i neki malapsorpcijski po- janja bolesti COVID-19 te po- vih 10 godina života imaju skoro naciji sa 500 IU vitamina D dnevno
remećaji, poput cistične fibroze ili boljšati ishod bolesti. U vrijeme 100 posto povećan rizik razvoja kod djece sa novodijagnosticira-
Kronove bolesti te bolesti jetre i pandemije virusa SARS-CoV-2 ra- MS. Žene koje žive na istom po- nom astmom. Nakon šest mjese-
bolesti bubrega. cionalno je suplementaciju pro- dručju, a koje uzimaju preko 400 ci, u obje grupe je zabilježeno zna-
Dakle, u rizičnu grupu za razvoj ne- vesti višim dozama kroz nekoli- IU vitamina D dnevno imaju 42 po- čajno poboljšanje funkcije pluća, s
dostatka vitamina D spadaju odra- ko sedmica kako bi se u kratkom sto manji rizik razvoja MS. tim da je u grupi koja je dobijala i
sli i djeca tamnije puti, osobe ko- vremenu postigle više koncentra- Suplementacija vitamina D u ra- vitamin D zabilježen značajno ma-
je pate od hroničnih bolesti jetre, cije u krvi potrebne za nekalce- nom djetinjstvu može imati ulo- nji broj egzacerbacija astme. Sva-
hroničnih bolesti crijeva i hronič- mijske učinke vitamina D. gu u zaštiti od razvoja dijabetesa koj takvoj egzacerbaciji prethodi-
nih bolesti bubrega, na specifičnoj Vitamin D igra važnu ulogu i kod tipa 1. Kod više od 10.000 praćene la je akutna respiratorna infekcija
farmakoterapiji, pretili te oni koji pa se pretpostavlja da je unos vita-
se nedovoljno izlažu suncu (i sta- mina D reducirao incidencu akut-
klo blokira prolazak UVB zraka). Mjerenje vitamina D nih infekcija gornjeg respratornog
trakta koje bi poticale egzacerba-
Prema preporukama Evropske va svjetlost razlaže višak vitami-
Izvanskeletni efekti ciju astme.
agencije za sigurnost hrane, kon- na D proizvedenog u organizmu, Djeca sa ekcemom koja su uzimala
vitamina D centracije 25(OH)D u krvi iznad tako da nije moguće intoksicira- 4.000 IU vitamina D dnevno tokom
75 nmol/l (30 ng/ml) odražava- ti se vitaminom D nakon samog
Poznato je da vitamin D ima direk- ju poželjan, adekvatan nivo vita- sunčanja. 21 dana imala su značajno povišen
tne efekte na urođeni imunitet. Re- nivo katelecidina i smanjenu kolo-
mina D u organizmu (odnos je- Manjak i nedostatak vitamina D, nizaciju kožnim patogenima.
ceptori za vitamin D (VDR) prisutni
dinica je 1 nmol/l = 0,4 ng/ml). sa nivoima 25(OH)D < 30 odno- Niski nivoi vitamina D koreliraju sa
su u limfocitima, monocitima i ma- Vrijednosti između 50-75 nmo- sno < 20 ng/ml, se relativno često
krofagima. Oštećenja mukokutane l/l (20-30 ng/ml) ukazuju na ma- sreću u općoj populaciji. Nedav- senzitivnošću na 11 od 17 alerge-
barijere ili infekcije virusima ili bak- na iz hrane i okruženja testiranih
njak vitamina D, dok vrijednosti no NHANES istraživanje (National putem IgE RAST. Djeca sa nivoom
terijama aktiviraju 1-α-hidroksilazu
između 30-50 nmol/l (12- 20 ng/ Health and Nutrition Examinati- 25(OH)D manje od 15 ng/ml češće
u tkivima povećavajući time lokal-
ml) govore o nedostatku (defici- on Survey) procijenilo je da oko
nu proizvodnju 1,25(OH)2D što ak- tu) vitamina D. Vrijednosti ispod 10,3 posto djece u SAD-u, uzra- su patila od alergija na kikiriki, po-
tivira transkripciju antimikrobnih 30 nmol/l (12 ng/ml) ukazuju na sta od šest do 18 godina (ukupno len ambrozije ili hrasta.
peptida, katelicidina i defenzina.
teški deficit. Dojenčad i djeca kod oko 5,5 miliona djece) imaju nivo
Ova aktivacija animikrobnih pep- Vitamin D i malignomi
kojih je evidentiran rahitis ili oste- 25(OH)D < 16 ng/ml (40 nmol/l).
tida se pojavljuje u ćelijama kože i omalacija u pravilu imaju vrijed- EFSA-in panel za dijetetske proi-
epitelnih ćelija u cijelom organiz- nosti 25(OH)D ispod 25 nmol/l zvode, prehranu i alergije ukazu- Praktično sva tkiva imaju 1-α-hi-
mu. Kad nivo serumskog 25(OH)D droksilazu što dozvoljava lokalno
(10 ng/ml). Raspon od 100-175 je na nedostatan unos vitamina D
padne ispod 20 ng/ml, monociti i stvaranje 1,25(OH)2D koji kontro-
nmol/l (40-70 ng/ml) se uzima (uzevši u obzir unos i iz dodataka
makrofagi ne mogu pokrenuti od- lira lokalnu ekspresiju gena ko-
kao idealan. Eksperti zagovara- prehrani). Učestalost nedostatka
govor urođenog imuniteta. Činje- ju da se nivo 25(OH)D održava vitamina D kod dojenčadi i male ji reguliraju ćelijsku proliferaciju i
nica da je incidenca infekcija gor- između 40 i 70 ng/ml kako bi se djece u Evropi kreće se od 10 do diferencijaciju. Poznato je da akti-
njeg respiratornog trakta i gripe virani vitamin D blokira ćelije u fa-
postigla optimalna skeletna funk- 30 posto. Panel je zaključio kako
viša nakon zimskog solsticija, na zi G-1, modulira stvaranje nekoliko
cija, jer održavanje vrijednosti je ukupna opskrba vitaminom D pro-onkogena i promovira apopo-
većim geografskim širinama, kod 25(OH)D iznad 40 ng/ml supri- porijeklom iz hrane i endogene
djece sa rahitisom, kod institucio- mira PTH i dozvoljava optimalnu sinteze, ovisno o dobu godine, tozu u nekim formama karcinoma.
naliziranih osoba itd. podržava te- Aktivirani vitamin D reducira angi-
apsorpciju kalcija iz crijeva. nedovoljna za većinu dojenča-
oriju da nedostatak vitamina D po- ogenezu čime smanjuje rizik dise-
Vrijednosti preko 375 nmol/l (> di i male djece koja žive u Evro-
većava osjetljivost na infekcije. minacije tumora.
150 ng/ml) govore u prilog intok- pi. Preporuka je da sva dojenčad
Odrasle osobe sa osteoporozom sikacije, koja je obično udružena prima 400 IU vitamina D dnevno, Većina studija koja se bavila eva-
i nižim izmjerenim vrijednosti- sa hiperkalcemijom, hiperkalci- a promocija ove javnozdravstve- luacijom veze između razina vita-
ma vitamina D imaju 40 posto ve- mina D i karcinoma prepoznala je
urijom i hiperfosfatemijom. Tok- ne mjere dužnost je pedijatara i
ću vjerovatnoću razvoja infekci- zaštitni odnos dovoljnih količina
sičnost se može pojaviti nakon drugih zdravstvenih radnika. Me- vitamina D u organizmu i nižeg
je gornjeg respiratornog trakta u suplementacije sa dozama ve- dicinski institut u SAD preporu-
odnosu na osobe sa vrijednostima ćim od 10.000 IU dnevno tokom čuje nešto veću dozu od 600 IU rizika obolijevanja od karcinoma.
25(OH)D preko 30 ng/ml. Ukratko, postoji intenzivna obr-
dužeg perioda vremena. Sunče- od prve do osme godine života.
Prospektivna klinička istraživanja nuto proporcionalna korelacija
7